TRZY NA CZY. KS. TADEUSZ BOHDAN ISAKOWICZ-ZALESKI – (57 lat) Polski Ormianin, urodzony i zamieszkały w Krakowie. Duchowny katolickich obrządków łacińskiego i ormiańskiego. Historyk Kościoła, poeta, pisarz, opozycjonista, działacz społeczny. Prezes i współzałożyciel fundacji im. św. Brata Alberta, od ćwierćwiecza zajmującej się osobami niepełnosprawnymi, prowadzącej schronisko w Radwanowicach pod Krakowem. Przedstawiciel mniejszości ormiańskiej w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Proboszcz parafii ormiańsko katolickiej w Gliwicach.

- Czy i co pontyfikat Benedykta XVI zmienił w Kościele?

- Pontyfikat z jednej strony był kontynuacją pontyfikatu JP II, ale z drugiej kładł duży nacisk na wewnętrzne oczyszczenia Kościoła. W ciągu ośmiu lat Benedykt odwołał aż 80 biskupów, którzy z różnych powodów zostali zachęceni do złożenia rezygnacji przed obowiązkowym 75. rokiem życia. W Polsce to był casus abpa Stanisława Wielgusa z Warszawy (byłego współpracownika SB – dop. red.), rzecz we współczesnej historii Kościoła bez precedensu. Papież odwołał też biskupów na Słowacji, Łotwie, Wołyniu i Białorusi.. a kilka dni temu przyjął wcześniejszą rezygnację abpa Edynburga (oskarżanego o molestowanie w przeszłości kleryków – dop. red.). Hierarcha ów nie pojedzie na konklawe, co też jest sytuacją bez precedensu. Benedykt w 2005 i 2008 r. wydał instrukcje zabraniające przyjmowania homoseksualistów do seminariów duchownych, za co był atakowany także od wewnątrz Kościoła. Nie ugiął się jednak. Papież zaczął też ostro rozprawiać się z pedofilią. Dążył także do ugody z lefebrystami, co jednak nie zrealizowało się za jego pontyfikatu. 

- Czy są sprawy, które należałoby w Kościele jak najszybciej załatwić?

- Są trzy takie grupy spraw. Pierwsza to procesy laicyzacyjne zwłaszcza w Europie zachodniej. Druga to kryzys powołań, zwłaszcza w zakonach. Trzecia, dalsze oczyszczanie Kościoła - jak to Benedykt XVI podkreślił z brudu, czyli ze skandali obyczajowych. Zamiatanie pod dywan nic nie da, bo obecnie są wścibskie media i Internet. To nie czasy na ukrywanie takich spraw. Podobnie w Polsce było z lustracją, którą po raz kolejny „zalano betonem”. 

- Czy uważa ksiądz, że celibat jest jedną z przyczyn kryzysu we współczesnym Kościele, czy też przyczyna ta leży gdzie indziej? 

- Nie celibat, ale kryzys tożsamości kapłańskiej. Byłem niedawno w Austrii, gdzie praktycznie nie ma powołań, przez co zanika życie religijne. Do tej pory diecezje tamtejsze posiłkowały się Polakami, Chorwatami ale teraz nie ma dopływu nowych księży. Czyżby Afrykanie i azjaci mieli chrystianizować Europę? Niestety wygląda na to, że tak. Nic dziwnego, że jest takie oczekiwanie, że nowym papieżem będzie ktoś spoza Europy. Wcześniej czy później musi dojść do dyskusji także w sprawie celibatu. Lepiej bowiem mieć księży żonatych, niż żadnych. Jestem księdzem dwóch obrządków: łacińskiego i ormiańskiego. W tym drugim - jak i wielu innych katolickich obrządkach wschodnich - kandydat do kapłaństwa może przed święceniami wybrać czy chce być żonaty, czy żyć w celibacie. W swojej książce "Chodzi mi tylko o prawdę" pisałem o tym, że Kościół zachodni może uczyć się tego od owych obrządków wschodnich. Poza tym, celibat został wprowadzony dopiero w X i XII w. i nie jest dogmatem wiary. Kościół może też dopuścić święcenie ludzi żonatych, czyli tzw. viri probati - mężów sprawdzonych i zaufanych. W Polsce od tego problemu się ucieka, bo jest jeszcze wiele powołań kapłańskich, ale dla Europy zachodniej jest to sytuacja podbramkowa.