OŚWIATA/AKWARYSTYKA. Mija właśnie rok odkąd w Zespole Szkół Specjalnych nr 41 w Zabrzu stanęło imponujące, 540-litrowe akwarium z biotopem malawi. Z inicjatywy śląskiej firmy Tropical, kilkudziesięciu pływających terapeutów wspiera edukację i leczenie dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim, niepełnosprawnością ruchową oraz autyzmem. Przez rok nauczyciele z zabrzańskiej placówki obserwowali także naturalne reakcje dzieci na widok akwarium oraz zmiany zachowania, jakie dokonują się w czasie terapii. Wnioski z tych obserwacji są optymistyczne.

Edukacją i terapią są objęte dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności do 21 roku życia. Ta bardzo specyficzna grupa potrzebuje specyficznych metod oddziaływania. Dzięki akwarium udało się zwiększyć liczbę terapii z udziałem zwierząt. Od wielu lat dzieci pracują już z psami i kotami, w ramach zajęć dogoterapii oraz felinoterapii.

- Zajęcia w sali, w której znajduje się akwarium cieszą się dużą popularnością wśród naszych podopiecznych. W momencie pojawienia się akwarium w naszej placówce podjęliśmy próby zbadania wpływu akwarium na poprawę zdrowia i kondycji psychicznej dzieci. Ze szczególnym zainteresowaniem obserwujemy naturalne reakcje dzieci na widok akwarium oraz zmiany zachowania jakie dokonują się w czasie terapii. Po roku pracy możemy przedstawić wstępne wnioski z poczynionych przez nas obserwacji. Szczególną grupą odbiorców naszych oddziaływań są autyści, którzy stanowią większość naszych uczniów - mówi Agnieszka Kazimierska-Bauerek ze szkoły w Zabrzu.

Nauczyciele podczas zajęć z udziałem ryb zauważyli w grupie uczniów znaczną redukcję lęku, najprawdopodobniej poprzez fakt, że aktywność ryb jest prosta, powtarzalna i niewerbalna, przez co bardziej dostępna i przewidywalna dla odbiorcy. Ryby stanowią źródło i cel skupiania uwagi, dlatego opiekunowie zaobserwowali, iż z czasem zwiększał się poziom i czas skupienia uwagi, nawet u osób ze znacznymi deficytami w tym zakresie. Dużą wartością jest zwiększenie poczucia obowiązkowości i odpowiedzialności za zwierzęta.

- Oprócz tego opieka nad akwarium dała również możliwość poczucia sprawstwa, co ma niewątpliwie wpływ na zwiększenie poziomu samooceny, daje poczucie wpływu na bieg wydarzeń oraz poczucie kontroli, którego często osoby niepełnosprawne są pozbawione – dodaje Agnieszka Kazimierska – Bauerek. Dzięki pracy z akwarium podniosła się także motywacja dzieci do nawiązywania spontanicznego kontaktu, wynikająca z inicjatywy dziecka, większa otwartość na działanie bez konieczności wzmocnień z zewnątrz.

- Nasze obserwacje i doświadczenia w terapii z udziałem zwierząt potwierdzają pozytywny ich wpływ na funkcjonowanie psychospołeczne naszych podopiecznych. Kolejnym etapem naszych badań i obserwacji będzie monitoring obiektywnych kryteriów świadczących o pozytywnych zmianach podczas sesji terapeutycznych z udziałem ryb (tj. zmniejszenie ciśnienia krwi, tętna, zwiększenie temperatury ciała) – dodaje Agnieszka Kazimierska – Bauerek.

Zbiornik dla Zespołu Szkół Specjalnych nr 41 w Zabrzu ufundowała firma Diversa, zaś Tropical zakupił niezbędne wyposażenia i zaaranżował akwarium. Firma od dwóch lat sponsoruje także zajęcia dogo- i felinoterapii oraz wspiera organizowany charytatywnie dla szkoły dogtrekking.

– Jesteśmy dumni z tego, że możemy pomagać szkole w Zabrzu, bo widzimy, że to wsparcie przynosi niezwykłe efekty - mówi Zbigniew Joniec, specjalista ds. marketingu w firmie Tropical. – Akwarium otaczane jest szczególną troską a fascynacja dzieci podwodnym światem przerosła nasze oczekiwania. Cieszą także obserwacje opiekunów i nauczycieli, które pokazują, że akwarystyka może mieć zastosowanie w terapii dzieci, ale nie tylko. Nie od dziś wiadomo, że obserwacja akwarium to znakomity sposób na relaks i wyciszenie, a więc jest idealnym rozwiązaniem dla żyjących w stresie i osób z różnymi problemami o psychicznym podłożu - podsumowuje Zbigniew Joniec.