POWIETRZE. Walka ze smogiem w naszym kraju niby trwa już od kilku lat, ale żeby skutecznie ją prowadzić trzeba przede wszystkim rozpoznać przeciwnika. Jako, że głównym sprawcą zanieczyszczenia powietrza są gospodarstwa domowe, rząd chce dowiedzieć się, w jaki właściwie sposób każdy z nas ogrzewa swoje lokum i w jakim zakresie ewentualnie produkuje szkodliwe substancje. W tym celu uruchomiono właśnie pilotażowy program Zintegrowany system wsparcia polityk i programów Ograniczenia Niskiej Emisji. Na początek zostaną zbadane zachowania mieszkańców dziewięciu polskich gmin, w tym Zabrza! Docelowo ma zaś powstać jedna, efektywna i centralna baza danych o źródłach niskiej emisji, która pozwoli monitorować i eliminować z domów piece zanieczyszczające środowisko.
Na razie badaniom zostaną poddane przede wszystkim małe miejscowości, takie jak: Opoczno, Mszana Dolna, Nowy Targ, Skała, Karczew, Ustroń, Skawina, ale także części dużych aglomeracji, a więc stołeczna dzielnica Targówek oraz właśnie nasze miasto, jako przedstawiciel śląskiej metropolii. Stosowne porozumienie o współpracy na rzecz realizacji owej misji podpisano z konsorcjum, w skład którego wchodzą: Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii (lider), a także Instytut Łączności, Instytut Ochrony Środowiska, Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy oraz Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla. - Poprzez projekt ZONE chcemy dać samorządom narzędzie do monitorowania przyczyn powstawania smogu, żeby mogły wydawać swoje środki dokładnie, tam gdzie jest to potrzebne. A pilotaż pozwoli sprawdzić system przed wprowadzenie go na szerszą skalę - zaznacza Piotr Woźny, pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze.
Celem jest współpraca w sferze pomiarów jakości powietrza, precyzyjnego określenia oddziaływania zanieczyszczeń na zdrowie mieszkańców oraz oczywiście redukcja niskiej emisji. W związku z tym w wyznaczonych gminach wprowadzony zostanie prototyp systemu inwentaryzacji źródeł niskiej emisji w budynkach, wykonane zostaną pomiary emisji do powietrza z indywidualnych źródeł ciepła, prowadzone będą pomiary i modelowanie jakości powietrza oraz badania spirometryczne (np. uczniów w szkołach) wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie. Po dokonaniu inwentaryzacji źródeł niskiej emisji, w poszczególnych gminach będzie można wskazać piece do wymiany i zaplanować rozwój sieci gazowej i ciepłowniczej. Jak akcja będzie przebiegała w Zabrzu? Już niebawem, może jeszcze w marcu, ruszy internetowa ankieta, w której właściciele mieszkań, najemcy czy zarządcy będą mogli umieszczać kluczowe z punktu widzenia programu informacje. Po zalogowaniu się do systemu na mapie będzie można odszukać dany budynek i odnotować funkcjonujące w nim źródła ciepła (ogrzewanie mieszkania i wody), podać rodzaj używanego paliwa (węgiel, pelet, gaz, itp.), a także wskazać – w przypadku posiadania kilku – preferowany system ogrzewania. Ankieta zasadniczo będzie internetowa, ale rozważane są także inne (papierowe) formy jej kolportowania, tak aby objąć nią możliwe największą część miasta i zabrzan. Zbieranie tych informacji ma potrwać dwa miesiące, a potem przyjdzie czas na wyrywkowe ich weryfikowanie. Będą więc kontrole terenowe, w tym np. pomiary emisji pyłów z kominów. W kolejnych etapach ma zostać opracowana metodyka badania zewnętrznych kosztów smogu, a także projekty prawne. – Liczymy na dużą mobilizację mieszkańców w tej sprawie, bo rzetelne przekazywanie informacji pomoże nam wszystkim w walce o czyste powietrzem - mówi Elżbieta Gąsior z wydziału ekologii Urzędu Miejskiego w Zabrzu.
Centralna baza danych o źródłach niskiej emisji, czyli wiedza o domowych piecach, ma być gotowa jeszcze w tym roku. Zawierać ma także informacje o jakości ocieplenia budynków, o sieciach gazowniczych i ciepłowniczych, oraz osobach uprawnionych do pomocy finansowej przy wymianie źródeł ogrzewania domów. Czy właśnie takie podejście do problemu okaże się przełomem?
Tekst ukazał się w Głosie Zabrza i Rudy Śląskiej (nr 13, 28 marca 2019) na kolumnie W STRONĘ NATURY, która jest współfinansowana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. |